Όλοι μας έχουμε βρεθεί στη θέση να μην μπορούμε να ανοίξουμε τον τύπο αρχείου που μας έστειλε κάποιος και σε αυτήν την περίπτωση οι περισσότεροι ψάχνουμε για έναν δωρεάν online μετατροπέα αρχείων. Η μετατροπή ενός αρχείου δεν είναι απλά θέμα αλλαγής της επέκτασης του αλλά αντίθετα, το πρόγραμμα μετατροπής πρέπει να διαβάσει το αρχείο, να κατανοήσει τι περιέχει, να μετατρέψει τα δεδομένα και να τα ξανασώσει σε διαφορετική μορφή — και κάθε μία από αυτές τις φάσεις έχει κάποιους κινδύνους.
Διαρροή προσωπικών δεδομένων, κακόβουλο λογισμικό και άλλοι κίνδυνοι
Ο πρώτος κίνδυνος είναι η διαρροή προσωπικών δεδομένων. Όταν ανεβάζετε ένα αρχείο σε έναν διαδικτυακό μετατροπέα, ποτέ δεν μπορείτε να είστε σίγουροι ότι η ιστοσελίδα δεν θα αποθηκεύσει ένα αντίγραφο του αρχείου για δικούς της σκοπούς. Τα δεδομένα που ανεβάζετε μπορούν εύκολα να καταλήξουν στα χέρια απατεώνων και να χρησιμοποιηθούν ακόμα και για να πραγματοποιήσουν κάποια επίθεση στην εταιρεία σας.
Ένας άλλος συνήθης κίνδυνος είναι η μόλυνση από κακόβουλο λογισμικό. Κάποιες αμφιλεγόμενες ιστοσελίδες μετατροπής μπορούν να τροποποιήσουν τα αρχεία σας ή να προσθέσουν σε αυτά κακόβουλο κώδικα— κάτι που δε θα μπορέσετε να εντοπίσετε εγκαίρως χωρίς αξιόπιστη προστασία.
Οι ιστοσελίδες μετατροπής μπορεί επίσης να αποτελούν σελίδες phishing, οπότε θα πρέπει να είστε καχύποπτοι απέναντι σε υπηρεσίες που σας ζητούν να πραγματοποιήσετε εγγραφή, να καταχωρήσετε προσωπικά δεδομένα και να πληρώσετε συνδρομή για τη μετατροπή ενός αρχείου, για παράδειγμα από PDF σε DOC. Αν παρ’ όλα αυτά σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε έναν διαδικτυακό μετατροπέα, αναζητήστε κάποιον που δεν απαιτεί εγγραφή και μην καταχωρήσετε ποτέ τα στοιχεία πληρωμής σας.
Πώς να μετατρέψετε αρχεία τοπικά
Η ασφαλέστερη οδός είναι η μετατροπή των αρχείων τοπικά, δηλαδή στον δικό σας υπολογιστή χωρίς τη χρήση εξωτερικών ιστοσελίδων.
Για αρχεία κειμένου και υπολογιστικών φύλλων, καθώς και παρουσιάσεις, χρησιμοποιήστε τις λειτουργίες του Microsoft Office. Το Office μπορεί να διαβάσει πολλές μορφές αρχείων με τις εντολές Αρχείο → Άνοιγμα ή Αρχείο → Εισαγωγή (ανάλογα με την έκδοση και το λειτουργικό σύστημα) και να τα αποθηκεύσει σε διαφορετικές μορφές με τις εντολές Αρχείο → Αποθήκευση ως → Μορφή αποθήκευσης (ή Μορφή αρχείου) ή Αρχείο → Εξαγωγή. Η λίστα των διαθέσιμων μορφών είναι μεγάλη, από PDF και HTML έως το τυπικό OpenDocument.
Αν δεν έχετε πρόσβαση σε προϊόντα της Microsoft, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις δωρεάν εναλλακτικές LibreOffice και OpenOffice, οι οποίες υποστηρίζουν επίσης διάφορες μορφές αρχείων κειμένου και υπολογιστικών φύλλων. Στα Windows, μπορείτε επίσης να μετατρέψετε έγγραφα κειμένου με τον ενσωματωμένο επεξεργαστή WordPad, αν και διαβάζει πολύ λιγότερους τύπους αρχείων.
Όσον αφορά τα αρχεία γραφικών, τα πράγματα είναι ακόμα πιο απλά. Τα ενσωματωμένα εργαλεία του λειτουργικού συστήματος μπορούν να βοηθήσουν στη μετατροπή εικόνων από PNG σε JPEG. Στα Windows, χρησιμοποιήστε απλώς την εντολή στο Paint: Αρχείο → Αποθήκευση ως. Οι χρήστες macOS δεν χρειάζεται καν να ανοίξουν προγράμματα — απλώς κάντε δεξί κλικ στην εικόνα στο Finder και επιλέξτε Γρήγορες ενέργειες → Μετατροπή εικόνας. Το παράθυρο που ανοίγει σας δίνει επιλογές για τη μορφή (PNG, JPEG, HEIF) και το μέγεθος της εικόνας που θέλετε να μετατρέψετε.
Αν οι παραπάνω επιλογές δεν είναι αρκετές — για παράδειγμα, αν χειρίζεστε αρχεία ήχου/βίντεο ή συγκεκριμένες μορφές αρχείων — αναζητήστε γνωστά offline εργαλεία με καλές κριτικές, που είναι δωρεάν και χρησιμοποιούν λογισμικό ανοιχτού κώδικα.
Για αρχεία βίντεο (και πολλά αρχεία ήχου), αξίζει να ρίξετε μια ματιά στο Handbrake (Windows, macOS, Linux) και στο Shutter Encoder (Windows, macOS, Linux). Για αρχεία ήχου, δοκιμάστε το Audacity, και για εικόνες, το ImageMagick (Windows, macOS, Linux).
Με μία απλή προσθήκη γραφικών, οι περισσότεροι online μετατροπείς πολυμέσων λειτουργούν όπως το FFmpeg, που είναι ίσως το κορυφαίο εργαλείο για τη μετατροπή μορφών των αρχείων. Το μόνο του μειονέκτημα (που για κάποιους αποτελεί πλεονέκτημα) είναι ότι λειτουργεί μόνο μέσω της γραμμής εντολών.
Αν είστε εντάξει με τη γραμμή εντολών, το FFmpeg αποτελεί προφανέστατα την καλύτερη επιλογή (και πιθανώς το έχετε ήδη εγκαταστήσει). Μια άλλη εξαιρετική επιλογή για τους λάτρεις της γραμμής εντολών είναι το Pandoc — ένας ευέλικτος μετατροπέας μορφών κειμένου και σήμανσης. Σημειώνεται ότι στην ενότητα Extras στην ιστοσελίδα του Pandoc, μπορείτε να βρείτε πολλές εξωτερικές εφαρμογές για να προσθέσετε ένα γραφικό περιβάλλον στον μετατροπέα ή να τον ενσωματώσετε σε άλλους επεξεργαστές, υπηρεσίες ή ακόμα και λειτουργικά συστήματα.
Όλοι οι παραπάνω μετατροπείς είναι FOSS (δωρεάν και ανοιχτού κώδικα λογισμικό) και υποστηρίζουν τουλάχιστον τα πιο δημοφιλή λειτουργικά συστήματα: Windows, macOS, Linux.
Όταν επιλέγετε άλλους offline μετατροπείς, βεβαιωθείτε ότι η μετατροπή γίνεται όντως τοπικά, αφού πολλά εργαλεία απλώς παρέχουν το περιβάλλον (interface) για διαδικτυακούς μετατροπείς, εξακολουθώντας όμως να στέλνουν τα αρχεία προέλευσης σε έναν διακομιστή. Αυτό είναι πολύ εύκολο να το ελέγξετε αποσυνδέοντας τον υπολογιστή σας από το διαδίκτυο πριν ξεκινήσετε τη μετατροπή. Αν το εργαλείο δεν λειτουργεί, τότε δεν είναι offline μετατροπέας.
Πώς να μετατρέπετε αρχεία online με την μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια
Μερικές φορές δεν μπορείτε να αποφύγετε τους διαδικτυακούς μετατροπείς — για παράδειγμα όταν λαμβάνετε αρχεία σε πολύ περίεργη ή παρωχημένη μορφή.
Αν έχετε λογαριασμό Google μπορείτε να ανεβάσετε το αρχείο που θέλετε να μετατρέψετε στο Google Drive (υποστηρίζονται οι περισσότερες μορφές αρχείων Office), να κάνετε δεξί κλικ και να το ανοίξετε στο Google Docs/Sheets/Slides, και στη συνέχεια να το κατεβάσετε σε διαφορετική μορφή. Πέρα από άλλα πλεονεκτήματα, η μέθοδος αυτή λειτουργεί επίσης σε κινητές συσκευές — αν και σε αυτή την περίπτωση είναι πιο βολικό να ανοίξετε το αρχείο στο αντίστοιχο εργαλείο επεξεργασίας της Google.
Ένας άλλος αρκετά ασφαλής τρόπος για να μετατρέψετε αρχεία κειμένου ή γραφικών είναι ο διαδικτυακός μετατροπέας της Adobe. Μπορείτε να τον χρησιμοποιήσετε δωρεάν ακόμη και σε smartphone — αλλά προσοχή: Όλα τα δεδομένα που καταχωρείτε αποθηκεύονται στους διακομιστές της Adobe, καθιστώντας την επιλογή αυτή ακατάλληλη για ευαίσθητα αρχεία.
Ακολουθήστε αυτούς τους κανόνες για μέγιστη ασφάλεια κατά τη μετατροπή αρχείων online:
- Χρησιμοποιήστε αξιόπιστους διαδικτυακούς μετατροπείς.
- Ανοίξτε τον ιστότοπο του μετατροπέα σε νέο παράθυρο στον browser σε λειτουργία ανώνυμης περιήγησης (Incognito): Αυτό θα μειώσει τον όγκο πληροφοριών που συλλέγονται για εσάς — αλλά δε θα τις μηδενίσει.
- Χρησιμοποιήστε ένα αξιόπιστο VPN για να κρύψετε τη πραγματική σας διεύθυνση IP από τον ιστότοπο του μετατροπέα.
- Ελέγξτε την πολιτική απορρήτου του διαδικτυακού μετατροπέα για να κατανοήσετε πώς θα διαχειριστεί τα δεδομένα σας. Βεβαιωθείτε ότι η υπηρεσία δεν συλλέγει, αποθηκεύει ή μεταφέρει πληροφορίες χωρίς τη συναίνεσή σας — ή τουλάχιστον ισχυρίζεται ότι δεν το κάνει.
- Ελέγξτε ότι τα αρχεία που μετατρέπετε δεν περιέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες.
- Σαρώστε τα αρχεία που έχετε μετατρέψει με antivirus. Να είστε πολύ προσεκτικοί αν ο ιστότοπος του μετατροπέα σας ζητήσει να κατεβάσετε το τελικό αρχείο — ειδικά αν αυτό προστατεύεται με κωδικό πρόσβασης, αφού αυτή είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος για να κρύψει κανείς έναν ιό από λογισμικά ασφαλείας. Αν δεν έχετε λογισμικό προστασίας στη συσκευή σας (αλίμονο!), μπορείτε να σαρώσετε το κατεβασμένο αρχείο χρησιμοποιώντας τον διαδικτυακό σαρωτή αρχείων μας.
- Αποφύγετε μη επαληθευμένους ιστότοπους που απαιτούν εγγραφή και στοιχεία πληρωμής.
